De Vader, de Zoon en de H. Geest.

(2de Les, Mech. Catechismus)

Ik wil u vandaag enige woorden zeggen over een zaak die u bekend is, die gij dagelijks doet, maar die nochtans bij velen misschien niet genoegzaam overwogen wordt: ik wil spreken over het teken der christenen – het teken van het H. Kruis. Een christen mens, beste parochianen, is een mens die belijdenis doet de lering te volgen, niet van een mens, niet van een grote leraar, niet van een filosoof of wijsgeer, maar de lering van God zelf, van de Zoon Gods, mens geworden voor ons. Hij is dus een leerling van Jezus Christus, zijn onderdaan die de geboden van Christus onderhoudt, en in de hoedanigheid van een christen, afgescheiden is van diegenen, die deze lering niet volgen en Christus voor hun Heer niet erkennen. Het is door het doopsel dat men ingelijfd wordt in de vergadering der discipelen van Christus, maar aangezien de christenen een zo verheven maar afgezonderde vergadering uitmaken, hadden zij een teken nodig waaraan zij overal konden herkend worden, en dit teken is het teken van het H. Kruis.

Over dat teken stellen wij drie vragen:

1. Vanwaar komt dit teken?
2. Wat betekent het?
3. Waartoe dient het?

I. Vanwaar komt het Kruis?

1°: in het Oud testament werd het kruis reeds door de profeten voorzegd en door afbeeldsels aangetoond: “Hij zal,” zegt de profeet Jesaja, “een teken in de volkeren oprichten.” Het wordt bijzonder afgebeeld door de volksleider Mozes, die zolang hij, terwijl hij de slang met de handen kruisgewijs opgeheven aan het bidden was, overwinnaar bleef; door het koperen serpent in ’t midden der woestijn opgericht, troost een genezing schonk aan de zieken en de melaatsen die het met betrouwen aanschouwden; door de letter Tau die de engel, volgens Ezechiëls visioen op het voorhoofd der goeden moest tekenen: de profeet zag in geestesverrukking zeven Engelen, de één was met een wit kleed omhuld en de zes andere met wapens uitgerust. Deze zes moesten allen, jong en oud, rijk en arm, die dat teken op ’t voorhoofd niet droegen, om het leven brengen.

In het Nieuw Testament, is het Kruis het ereteken geworden van de discipelen van Jezus. Dat teken dat voor de heidenen een dwaasheid was, en voor de Joden een ergernis, zal voor ons een teken zijn van glorie en van zaligheid. In de eerste eeuwen, uit vrees der vervolgingen, bleef het Kruis onder de christenen verdoken; maar, met de bekering van Constantijn, werd het openbaar verheerlijkt. Gij kent het visioen van de Keizer: Hij was in oorlog tegen Maxence en zijn strijdmachten waren op verre na zo sterk niet als die van zijn vijand. Constantijn beval aan zijn legerbenden hun gebeden ten hemel op te sturen, om Gods hulp af te smeken, en zie, in de hoge hemel verscheen een glanzend Kruis waaronder geschreven stond: IN HOC SIGNO VINCES – door dit teken zult gij zegepralen! Hij deed deze standaard namaken, en onder het geleide van die krijgsbanier overwon hij al zijn vijanden. Sedert dien ziet men het kruis overal, op het hoogste der torens en op onze altaren prijken, en er is geen huis van een christen, die deze naam nog verdient, of men vindt daar een kruisbeeld.

2°: Maar het teken van het kruis, dat men op onszelf maakt, komt van onze voorouders tot de Apostelen toe, ja van Christus zelf die door zijn Kruis de wereld verlost heeft. Wij hebben het kruis leren maken van onze moeder, deze heeft het geleerd van grootmoeder, van overgrootmoeder enz. tot onze voorouders van het eerste christendom. De Apostelen, deels om de bloedige dood van de Godmens op het Kruis te verheffen, deels om de verdiensten van die dood te bekomen, maakten veel gebruik van het Kruis. Getuige daarvan de oude Tertullianus, die zegt dat de christenen van zijn tijd nooit opstonden of slapen gingen of enig werk begonnen, zonder zich vooraf te tekenen met het H. Kruis. Ziedaar dus de oorsprong van het teken onzer verlossing.

II. Wat betekent het Kruisteken?

In de naam van de Vader, en de Zoon en de Heilige Geest. Amen.

Het Kruisteken betekent de twee grootste mysterieën van onze godsdienst: de H. Drievuldigheid en de Menswording van Christus om onze Verlossing.

1°: Het betekent het mysterie van de H. Drievuldigheid door de woorden die wij spreken, telkens als wij ons Kruis maken; en hoedat? Met te zeggen: In de naam en niet in de namen, belijden wij dat er maar één God is, en daarbij voegende: van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest; belijden wij drie verschillende personen in de Godheid.

2°: Dit teken verbeeldt ons ook de Menswording van Christus en onze Verlossing en die menswording en verlossing belijden wij door de bewegingen welke wij doen met de hand. Inderdaad, trekkende onze hand van het voorhoofd tot de borst, belijden wij dat Christus mens geworden is door het maagdelijk lichaam van Maria: ziedaar beste parochianen, de Menswording. En de hand trekkende van de linkerzijde tot de rechterzijde, geven wij aan dat Christus ons door zijn Kruis overgezet heeft van de maledictie tot de benedictie (van vervloeking tot zegening): ziedaar onze Verlossing.

III. Waartoe dient het Kruisteken?

Het is een openbare belijdenis van ons geloof; het is een kort en krachtig gebed, met aflaten verrijkt; het is een wapen tegen de vijand.

1°: Vooreerst is het een openbaar teken, een openbare belijdenis van ons geloof. En waartoe dient een teken? Waartoe dient een erekruis op de borst van een dappere soldaat? Is ’t niet om zijn heldendaden aan te tonen? Waartoe dient het lint, de medaille? Om de verdienstelijke mannen van de anderen te onderscheiden. Waartoe dient het geheim teken der vrijmetselaars? om de lieden van die helse geheime sociëteit onder andere mensen te kunnen uitsteken: zo ook dient het Kruis om de christenen te doen herkennen.

Maar het is geen geheim teken; het is een openbaar teken, een openbare belijdenis van ons geloof: een godgeleerde kan belijdenis geven door woorden, maar een kind, een ongeleerde, kan hetzelfde doen met zijn kruis te maken; en ’t is daarom dat zij die geen geloof hebben zich nooit zegenen met het kruis, het kruis uit de weg ruimen overal waar zij kunnen of durven, het kruis verjagen uit hun woningen, werkhuizen, scholen, het kruis verwijderen van bij het sterfbed, ja zelfs van de doodwagen die hun lijk naar het kerkhof voert.

2°: Waartoe dient het ook? Opdat mensen, die door overlast van werk geen tijd hebben om te bidden, in het Kruis een kort en krachtig gebed zouden vinden. Niets verdienstelijker dan de handelswijze van een werkman, die vooraleer de hand aan ’t werk te slaan, zijn kruis maakt en zegt: ik doe dat werk in de naam van de Vader, de Zoon en de H. Geest. Amen. Daarom moeten wij er ons van bedienen vóór al onze werken. Daarbij, beminde parochianen, gij moogt niet vergeten dat wij met ons Kruis te maken een aflaat kunnen winnen van 50 of 100 dagen, volgens wij het doen met of zonder wijwater.

3°: Eindelijk, waartoe dient het nog? Het is een wapen tegen de vijanden van ziel en lichaam; daarom gebruikt de H. Kerk dat krachtig teken in al haar ceremoniën en in het bijzonder in al de bezweringen die ze doet. Gij kent de geschiedenis van de H. Benedictus: men had vergif in zijn drank gemengd; de heilige maakte als naar gewoonte het Kruisteken over de drank, en wat gebeurde er? De kom met vergif sprong aan stukken en de H. Benedictus was gered!

Het is dus een allerzaligst gebruik, beminde parochianen, zich dikwijls uit een geest van levendig geloof, met het Kruisteken te zegenen, een allerzaligst gebruik voor de kinderen dat teken van zegening te vragen aan hun ouders voordat zij zich te rusten begeven; een allerzaligst gebruik voor de huishoudens het Kruisbeeld in hun gezinnen op de plaats van eer te stellen! En gelukkig zijn de christenen die vóór al hun bezigheden het Kruisteken maken! Ja nog duizendmaal gelukkiger zijn de stervenden, die met het Kruisbeeld in de handen hun lijden en dood in vereniging met het lijden en de dood van Christus, aan God zullen offeren! Deze zullen op het kerkhof, onder de schaduw van het Kruis in rust en vrede de algemene verrijzenis mogen afwachten. Amen.

Uit: Sermoenen van Kannunik d’Hoop, Pastoor-Deken van O.L.V. (St-Pieters) Gent; Verzameld en bewerkt door R. De Steur, onderpastoor van O.L.Vrouw (St. Pieters), Gent, A. Siffer, Drukker, 1900

Imprimatuur:

Wij geven volgaarn onze goedkeuring aan de grondige en stichtende sermoenen van wijlen de ieverigen en geleerden heer Deken Kannunik V. d’Hoop, en wij bevelen ze der geestelijkheid van ons bisdom ten zeerste aan.

Gent, 4 april 1900.

+ Antonius, Bisschop van Gent

Jezus is voor ons aan het kruis gestorven.

Het Kruis is de enige weg die ons van deze woestenij naar het Paradijs zal brengen.

Priesters die hun “kruis” dragen, in navolging van Christus…

Een traditionele christelijke huiskamer van vroeger met centraal boven de schouw een kruisbeeld. (foto zelf genomen in Bokrijk)

Gepubliceerd door Michaël Dekee

Michaël (°1991) is katholiek, gehuwd en vader. Hij publiceert op verschillende websites artikelen over geloof en wetenschap en is auteur van verschillende boeken, waaronder "De evolutietheorie ontkracht". Websites: Gegroetokruis.org Eerherstelheiligsacrament.org Evolutietheorie-ontkracht.com Alle berichten van Michaël Dekee weergeven